مبانی نظری الگوهای تدریس (فصل دوم)

دانلود مبانی نظری الگوهای تدریس (فصل دوم) در قالب فایل word در حجم 27 صفحه بطور کاملاً ویرایش شده به همراه منابع استفاده شده و …

————————————————————————

بخشی از متن :

تدریس

تعاریف زیادی از تدریس انجام گرفته است. یک سلسله فعالیت ­های منظم و هدفدار و از پیش طراحی  شده (صفوی، 1375). بیان صریح معلم درباره ­ی آنچه باید یاد گرفته شود (همان منبع). به وجود آوردن تغییر مناسب در رفتار شاگرد (دیویس، 1377). شعبانی (1383) تدریس را تعامل یا رفتار متقابل معلم و شاگرد، بر اساس طراحی منظم و هدفدار معلم برای ایجاد تغییر در رفتار شاگرد می­ داند. تدریس فعالیتی است كه در كانون و نقطه تلاقی همه عناصر آموزشی قرار دارد و مهم­ترین عملكرد معلم در كلاس درس محسوب می ­باشد كه زمینه را  برای یادگیری فراهم می­سازد. تدریس فرایند تسهیل كننده­ ی یادگیری است (مرادی و همکاران، 1390).

رویکرد جدید در تدریس

امروزه دیدگاه بشر از تدریس صرف در کلاس درس فراتر رفته و رویکردها و گرایش­های جدید که حاصل یافته­ های علوم تربیتی، روان­شناسی، جامعه شناسی و مدیریت هستند، در عرصه تدریس و معلمی توجه دارد، این رویکردها سبب می ­شوند که معلمین با وسعت نظر بیشتری به تدریس و نقش خود بنگرند و با بکارگیری آن­ها کیفیت یادگیری و رشد همه جانبه دانش ­آموزان را بهبود بخشند (سمیعی رومدشتی، 1388). 

امروزه تدریس، در آموزش و پرورش فقط «تدریس و یاددادن» نیست، بلکه «برانگیختن و راهنمایی یادگیری و یادگیرندگان» است. معلم موفق، معلمی نیست که تنها آموزش می ­دهد،  بلکه کسی است که فرصت­های یادگیری را فراهم می ­سا­زد (شعاری­نژاد، 1381).

الگوهای تدریس

الگو، معمولاً به نمونه ی کوچکی از یک شیء یا به مجموعه ­ای از اشیای بی­ شمار گفته م ی­شود که ویژگی­های مهم و اصلی آن شیء بزرگ یا اشیاء را داشته باشد. الگوی تدریس، چهارچوب ویژه ­ای است که عناصر مهم تدریس در درون آن قابل مطالعه است. انتخاب یک الگوی تدریس، بستگی به نوع آگاهی معلم از فلسفه و نگرش­های تعلیم و تربیت خواهد داشت (سمیعی رومدشتی، 1388).

الگوهای تدریس ابزار مهمی برای گشودن راه سازماندهی آموزش و پرورش، برای بهره­ گیری از انواع هوش و افزایش یادگیری است. بنابراین بسیاری از تفاوت­هایی که در اغلب آموزش­های سنتی بازدارنده یادگیری هستند، مانند تفاوت­های جنسی، نژادی، فرهنگی و زمینه ­های اقتصادی- اجتماعی، در مقابل قدرت آموزش و پرورش با الگوهای تدریس که ابزار آموزش به خویشتن را در اختیار دانش آموزان قرار می­ دهد، ناچیز است (بهرنگی؛ آقایاری، 1383).

هنر معلم در انتخاب الگوها و روش­های تدریس نمایان می_­شود شاید بتوان گفت به تعداد معلمان روش تدریس وجود دارد؛ چرا كه روش­های تدریس بیشتر شخصی هستند. هر معلمی به تجربه و گذشت زمان شناخت نسبتاً كاملی از خود و ضعف­ها و قوت­ هایش به دست می­ آورد و با تکیه بر خلاقیت، ابتكار و نوآوری شخصی خود روش تدریس مناسب را انتخاب می­ كند. اما الگوهای عامتری هم برای روش تدریس وجود دارند و در حقیقت چارچوب­ هایی هستند كه روش­های تدریس درون آن­ها جای دارند (آزمون، حسنلو، 1391).

باید باور كرد كه روزگار «معلم محوری» سپری شده و عصر تازة دانش ­آموز محوری آغاز شده است. امروزه نظام آموزش را بردار دو سویة معلم و شاگرد مشخص می­ كند و به مدد وارد شدن دانش­آموزان به دنیای تدریس، معلم به راحتی می­ تواند براساس توانایی شاگردان خود، الگو یا الگوهای مناسب آموزشی را انتخاب كند. نه تنها به كفیت تدریس بهبود بخشد، بلكه فرصتی برای بروز استعدادها، خلاقیت­ها و مهارت­های فردی در اختیار دانش ­آموزان قرار دهد اما چشم دوختن به معلم و دقیق شدن به پالایش و نو شدن او کافی نیست. توجه به لایة دوم نیز كه همان كیفیت شغلی است، ضروری به نظر می­رسد. معلم باید از كفایت شغلی مناسب برخوردار باشد تا بتواند با اطمینان و آرامش، پذیرای تحولات پیرامون خویش باشد. معلم به عنوان كلید طلایی كیفیت تدریس، می ­تواند متضمن پوست­ اندازی كالبد قدیمی مدارس باشد. در فرایند آموزش، معلم اثربخش معلمی است كه ضمن آشنایی با انواع روش­های تدریس با بهره­گیری از الگوهای گوناگون تدریس و با توجه به موضوع درس، اهداف آموزشی، شرایط محیط و … الگوی مناسب را انتخاب كند و با تدریس مؤثر، موجبات حفظ پویایی و تكامل را در دانش­ آموزان به وجود آورد (آزمون، حسنلو، 1391).

طبقه ­بندی الگوهای تدریس

در یك تقسیم ­بندی، الگوهای تدریس به دو دسته عمده الگوهای مكانیستی و الگوهای ارگانیستی تقسیم می ­شوند. در الگوی مكانیستی كه الگویی بسیار قدیمی است، شاگرد به عنوان موجودی غیرفعال، تهی و انفعالی در نظر گرفته می ­شود كه ذاتاً تنبل و تن­ پرور است. مطابق این الگو، فعالیت در اثر فشار نیروهای خارج انجام می­ گیرد. بنابراین، هدف آموزش و پرورش انتقال فرهنگ، پر كردن ذهن شاگرد و شکل دادن رفتار او مطابق با روش­های از قبل تعیین شده است. این الگو بیشتر «معلم مدار» نامیده می­ شود. هدف این گونه الگوهای یادگیری فقط گذراندن امتحان به منظور ارزیابی حافظه است. در مقابل الگوهای مكانیكی، الگوهای ارگانیكی مطرح می ­شوند که طبق آن­ها، توجه به شاگرد و  توانایی­ های او از اهمیت خاصی برخوردار است. مطابق این الگو شاگرد به عنوان موجودی كه ذاتا فعال است در نظر گرفته می­ شود. و هدف آموزش و پرورش بهبود و پرورش مداوم افراد در جهت به ظهور رساندن توانایی­ های بالقوة آنان است. این الگو را الگوی «شاگرد مدار» نیز نامیده ­اند (آزمون، حسنلو، 1391).

————————————————————————

بخشی از منابع :

– شعبانی، حسن، 1386، روش تدریس پیشرفته، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت.

– مرادی، مسعود؛ فردانش، هاشم؛ مهرمحمدی، محمود؛ موسی­ پور، نعمت الله، 1390، مبانی و ویژگی­های یك الگوی تدریس برای انواع دانش روش كاری، فصلنامه­ی روانشناسی تربیتی، شماره بیستم.

  – آزمون، جواد؛ حسنلو، محمدباقر، 1391، معلمان تربیت بدنی و الگوهای تدریس، آموزش تربیت بدنی، دوره سیزدهم/شماره 2.

– جوادی ­پور، محمد؛ عسگری، مجیدعلی؛ کیامنش، علیرضا و محمد جنیری، 1385، طراحی و اعتبار بخشی الگوی مطلوب برنامة درسی تربیت بدنی دورة ابتدایی ایران، نشریة پژوهش در علوم ورزشی، شماره12.

– ملائی­ نژاد، اعظم، 1391، صلاحیت­هاى حرفه­اى مطلوب دانشجو معلمان دورة آموزش ابتدایى، فصلنامه نوآوری­هاى آموزشى، شمارة 44، سال یازدهم.

– شاه­ نعمتی، سیده­ زهرا؛ فانی، حجت­ الله، 1387، مقایسه اثر پیش سازمان دهنده و روش سخنرانی در افزایش یادیاری و وسعت انتقال و رابطه­ی آن با سطح عملکرد تحصیلی دانش­آموزان دختر پایه­ی چهارم ابتدایی شهر مرودشت، پژوهشنامه­ تربیتی، سال چهارم، شماره 16.

– Grant, Carl A. & Maureen Gillette (2006). A Candid Talk to Teacher Educators about Effectively Preparing Teachers Who Can Teach Everyone’s Children, Journal of Teacher Education , Vol. 57, No. 3

– Avalos, Beatrice. (2005). Learning  to  teach  in  the  knowledge  society: The  cace  of  chile,  in  juan  manuel  moreno, Learning  to  teach  in  the  knowledge  society, final  report  World  Bank.

-Pregnet, R. (2000). Teaching Methods and group work. Charting your course: how to prepare to teach more effectively. Atwood Publishing, Madison, Wisconsin, pp 74-98.

– Gordon, Mordechai. (2008). Between Constructivism and Connectedness, Journal of Teacher Education,Vol 59, No 4, PP 322-331.